تعلیق کمان‌گیری آرش!

مُهر است بر کمان کمان‌گیران، تعلیق گشته فن کمان‌گیری
چیزی نمانده ازصف «آرش»ها، جز قصه‌های پوچ اساطیری

از شاه‌نامه خاطره‌ای مبهم... رؤیای روزهای پر از رستم...
کابوس‌های هر شب ترسوهاست: «سرگیری دوباره‌ی درگیری!»

کوهیم... ایستاده، ولی در بند، ما سنگ‌های بسته به زنجیریم
هر شب گذار پرسه‌شان این‌جاست ول‌گردهای وحشی و زنجیری

وقتی «زمین»، «جهان» کسی باشد دنیای کوچکش قفسی باشد

«دل» می‌دهد به رنگ جهان‌گیری، «تن» می‌دهد به ننگ زمین‌گیری

تیغ برادر است در این سینه، خون می‌خوریم از جگری زخمی

از درد نان و آب رهامان کرد این لقمه‌های تلخ سر سیری

4/11/92

شیراز

این شعر در آیات غمزه

پی‌رنگی برای سرگشاده‌ای در چند اپیزود

اپیزود یکُم(به جای مقدمه):

جمال شخص نه چشم است و زلف و عارض و خال / هزار نکته در این کار و بار دلداری‌ست

قلندران طریقت به نیم جُو نخرند / قبای اطلس آن‌کس که از هنر عاری‌ست (حافظ)



اپیزود دوم (کمونیسم فرهنگی):

اگر چه اساس نظریه‌ی «کمون اولیه» و «کمون ثانویه» در جهت یک‌سان‌نگری اقتصادی است، اما انتظاری که برخی امروز از موضوعی چون هنر دارند بی شک کاریکاتوری از کمونیسم در این عرصه است. انتظار برای هم‌قواره بودن یک‌یک انواع هنر. کاریکاتوری که من نام آن را «کمونیسم فرهنگی» می‌گذارم. بدون تردید این تفکر -که بیش‌تر به بی فکری می‌ماند- ناشی از جهل مرکب چنین اندیشه‌بازانی است! از آن دردناک‌تر «فاشیسم فرهنگی» است که معلول چنین زاویه‌ی نگاهی‌ست. تمامیت‌خواهی فرهنگی درد بی‌درمان این دوستان(!) است. دردی که سزاست بر آن گریست. فاشیست‌های عرصه‌ی فرهنگ در حقیقت کوتوله‌های هنری‌اند! کسانی که مایل‌اند بی‌هنری خود را در هم‌قامتی جامعه بپوشانند.

اپیزود سوم (گربه‌ی سیاه، گربه‌ی سفید¹ یا دیکتاتوری عالمانه و دیکتاتوری احمقانه):

دیکتاتوری اگرچه در ذات خود غرر و غرور دارد اما اقسام هم دارد. دیکتاتوری عالمانه که طرد اندیشه دیگران است در عین علم دیکتاتور، قابل درک است. اما شوربختی در طرد اندیشه‌ی غیر است در حالی که خود انسان درک و سوادی در آن سطح نداشته باشد! چونان بی‌چشمی که تیغ به تاریکی می‌کشد.

جای تأمل آن‌جاست که همه‌ی ما دیکتاتورهایی درون‌مان داریم. برای روز مبادا. و تلخی ناب‌ش آن‌جاست که قربانیان دیکتاتوری توان استحاله شدن به دیکتاتورهای کوچک را بیش‌تر دارند.

اپیزود سوم (سطح شعور هنری در حد کنترل+اف):

رضاخان امیرخانی در بیوتن‌ش لطیفه‌ای دارد. آن‌جا که ممیز کتاب‌ش را وارد داستان می‌کند و می‌گوید الآن ممیز  Ctrl+F را می‌زند و "سکس" را جست‌و‌جو می‌کند و می‌رسد به این‌جای متن! بعد هی بالا و پایین می‌کند تا بفهمد کجای داستان سکسی است!

این مزاح تا آن‌جا مزاح می‌ماند که کسی به کلمه‌ی «اروتیک» در نقد فیلمی که نگارنده‌ی این سطور نگاشته ایراد عقیدتی وارد نکرده باشد! اما به قول دوستان: «برای شما جوک است و برای ما خاطره!»

زار زدن سزاست وقتی «آقای کنترل+اف» تیغ در دست باشد! که هنر پیش‌کش، تعقل‌تان را... و به قول خواجه عبدالله انصاری: «الهی! آن را که عقل دادی چه ندادی و آن را که عقل ندادی چه دادی»

اپیزود چهارم (گادفادر²):

صدا و سیمای جمهوری اسلامی با همه‌ی سانسورهای به حق و ناحق‌ش در تصاویر، «فرناندا لیما» را در قاب لانگ‌شات نشان می‌دهد. آن هم با آرایش و پوشش کذا! سایت‌های این‌سو و آن‌سو نیز در مدیوم‌های مختلف پوشش دادند و... حالا تصور کنید کسانی را که پوستری کوچک از یک فیلم که در لانگ‌شات زن و مردی نشسته‌اند و از قضا زن ماجرا بازوانش را نپوشانده بیضة الاسلام‌شان به خطر می‌افتد و «واثکلاه» بر می‌آورند. البته حد افراد قابل احترام است و قابل درک، اما برادرخواندگی و پدرخواندگی و مدعی العموم بودن‌شان نه! البته این‌ها هم باشند تا «هُم فیها خالدون...» فقط به ضمیرهای ظاهر آیه‌ی شریفه التفات نکنند که از قرآن هم به ریبه می‌افتند!

اپیزود پنجم (مطهری با طعم دل‌خواه):

نه «زن روز» زمان پهلوی را دیده‌ام نه «محلل» را. اما این‌قدر شنیده‌ام که اولی مجله‌ای مبتذل بوده و دومی فیلمی موهن. باز شنیده‌ام یک آخوند نقد محلل را می‌نویسد و در زن روز منتشر می‌کند! آن آخوند مطهری بوده و کارش را می‌کرده. حرف‌ش را می‌زده. از طعن حریفان نمی‌هراسیده. و امروز همان مطهری -البته با سس و ادویه‌ی دل‌خواه- شده است لقمه‌ی هرباره‌ی همین حریفان.

مطهری حُر بود و اندیشه‌ورز. نه سایت جامع شخصی داشت نه اندیشه‌بازی می‌کرد. فرق او با حریفان فرق پسته‌ی‌ پرمغز است و پسته‌ی بی‌مغز. سخن گفتن اولی لذیذ است و دیگری مایه‌ی آبروریزی!

-----------------------

1. «گربه‌ی سیاه، گربه‌ی سفید» عنوان فیلمی از «اِمیر کاستاریکا»

2. «Godfather» یا همان «پدرخوانده»ی «فرانسیس فورد کاپولا» مد نظر است!

«این فضای امنیتی» و قُبه‌های روی دوش دولت ناسرهنگ‌ها

اشاره: چندی پیش دوستی نگاشته‌ای داشت با عنوان «این فضای امنیتی». هم‌آن‌جا نظراتم را اعلام کردم. این‌که فضای امنیتی معنای دیگری دارد از آن‌چه مراد آن‌جناب بوده! گذشته از آن که اسم فضای امنیتی هم‌خوان با مسمای مراد دوست ما نبود اما هم‌آن‌طور که پیش از این هم نگارنده‌ی این سطور تصور می‌کرد در انحصار دولت گذشته و یا جریان سرهنگ‌ها (به قول جناب رییس جمهور) نیست. برای کسی که از دور فضای پیچیده‌ی سانسور و ممیزی‌های ارشاد دولت آزادی و اصلاحات را شنیده واضح است که این جریان اگر ندای آزادی قلم و بیان و اندیشه بر بیاورند به اندازه‌ی جریان مورد نقدشان انحصارطلب و تمامیت‌خواه‌اند. و آزادی را برای امثال خود و البته در جهت ول‌انگاری و شُل‌دینی جریان می‌دهند.

اما: هرگز هم‌سو با لحن جریان انصار حزب الله و امثال یالثارات نبوده و نیستم! اما آیا این جریان مانند بقیه حق حیات و بیان دارد؟ آن هم در روزهایی که تک‌خوانی بانوان نه‌تنها بی‌خطا معرفی می‌شود بل‌که ارزشی از ارزش‌های مورد تاکید وزارت ارشاد و جریان‌های حامی به حساب می‌آید! توقیف یالثارات به عنوان خط بطلان دیگری بر کاریکاتور «زنده باد مخالف من» بود البته زخمی عمیق بر صورتک آزادی بیان و اندیشه‌ی دولتی که بنا بود به فضای امنیتی بتازد و حقوق‌دان باشد نه سرهنگ!

تتمه: شاید اگر نبود آن چهار-پنج نظر مفقود شده‌ی این نگارنده در مطلبی که به آن اشاره شد، تمام این سطور هم هم‌آن‌جا بیان می‌شد اما این گمان حاصل شد که پالایش‌های متنی در بخش نظرات فعال است که امکان انتشار این جنس نظرات را نخواهد داد. از سویی این دوست عزیز هماره تاکید داشته‌اند که قصد مستعار نویسی نداشته‌اند و با پیش‌فرض شناخته شدن می‌نگارند. اگرچه هم‌این که این‌گونه مطالب را از تریبون‌های دیگرشان منتشر نمی‌کنند مجال اندیشیدنی دیگر را می‌آفریند.

اعتدالت را زمین بگذار

از سخنان رییس جمهور در مجلس شورای اسلامی فهمیدم همه‌ی 49.3 درصدی که به غیر ایشان رای داده‌اند خشونت‌طلب‌اند. بعد از سخنان آقای هاشمی و مواضع جناب ظریف هم فهمیدم همه‌ی مردمی که حامی بستن با کدخدای قلدر نیستند -آن هم بعد از دور خوردن‌های دیپلماتیک دولت محترم- افراطی‌اند...

پ.ن:

1. دکتر روحانی: مردم در ۲۴ خرداد به افراط و تفریط، خشونت و خودرأیی و تک‌رأیی، عدم مشورت و عدم تدبیر رأی «نه» دادند و به اعتدال، تدبیر و عقلانیت رأی آری. (این‌جا)

2. رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان اینکه مردم نخواهند گذاشت تندروها امید بوجود آمده در کشور را از بین ببرند، تاکید کرد: افراطی ها در ایران و آمریکا یک هدف مشترک را که برهم زدن توافق ژنو است، دنبال می کنند. (این‌جا)

3. دکتر ظریف: ضمنا دوستانی که با استفاده از سکوت ضروری ما، مشغول خرده گیری از کنار گود هستند هم حتما می دانند که فرمایشاتشان همگی جواب دارد ولی تیم مذاکره کننده وظیفه مهمتری برای پیگیری منافع ملی دارد و پاسخ عمومی به برخی موارد را فعلا به مصلحت نمی داند و آماده است در برابر اتهامات ناروا و غیرمنصفانه بخاطر منافع ملی سکوت کند ولی در زمان مناسب به همه ایرادها و ابهامات پاسخ خواهیم داد. (این‌جا)

دو راهی محمود و مردم

این که آقای احمدی‌نژاد خدمات دولت‌های قبل‌ترش را زیر سوآل ببرد انگار خودش تنها دولتی‌ست که خدمت می‌کند آن هم به بهانه تبلیغات انتخاباتی کار سخیفی است. این که آقای روحانی دولت قبل خودش را هم به جوخه‌ی هتک بسپارد انگار در 8 سال هیچ خدمتی نبوده و سراسر خیانت و خباثت بوده هم دست کمی از مورد قبل ندارد. مضاف بر آن‌که ایشان رأی اعتماد مردم را به همراه خود دارد و جدا از آن که خلاف اخلاق است خلاف تدبیر مملکت و ایجاد امید در جامعه هم خواهد بود! البته این عمل تفسیر پذیر است و باید در مجال خود مورد بحث قرار گیرد.
غرض این که آقای احمدی نژاد بعد از 6 ماه حمله‌ی یک سویه به دولت‌های نهم و دهم –از مناظره‌های انتخاباتی و میتینگ‌های تبلیغاتی و در نهایت گل سرسبد گزارش 100 روزه- نامه‌ای نوشته به حسن آقای روحانی و ایشان را به مناظره طلبیده! (این‌جا)

انصاف می‌گوید زمانی که هنوز کلید دولت و رسانه‌ها به دست آقای روحانی نرسیده بود و هنوز آقای احمدی نژاد می‌تاخت و پیشینیان را مورد عنایت خاصه‌ی خویش قرار می‌داد، اگر دولت‌های پیشینش فرصت دفاع از خود را داشتند –که نداشتند- ایشان هم باید از خود دفاع کند. اما چنان که ایشان عمل نمود باید با ایشان نیز برخورد شود.
از سوی دیگر دانستنی که ظاهرن در این دولت مبارکه حق مردم شده حکم می‌کند مردم شفاف تفاوت‌ها را احساس کنند. حق ما این است که بدانیم رسانه‌های ما آن‌چه از دولت‌مردان قبل و حال ارایه می‌کنند، کدام صحیح است و کدام غلط! ولی آیا بدون مناظره چنین حقی به مردم خواهد رسید؟! هرگز!
اینک دولت جناب روحانی بر سر دوراهی حق مردم و حق محمود احمدی نژاد است. نگارنده امیدوار است راه به سمت حق مردم باشد. اگرچه شواهد خلاف این را نشان می‌دهد. مثلن همین حرف بچگانه که:«مناظره به شرط راست گفتن...» (این‌جا) واکنش سراسیمه و فرار از اصل موضوع ناشیانه‌ای بود. و همچنین این‌که (این‌جا) گفتند:«هنگام محاکمه است نه مناظره...» که حرفی سرشار از کینه و روح انتقام‌جویی و در خلاف جهت حق مردم و حتا خیز برای بدتر از احمدی‌نژاد شدن بود.

طعم شکلات سوییسی

شکلات سوییسیِ مذاکرات ژنو هم رسید و در مذاق هر کس طعمی داشت.

دسته‌ی نخست:

به این دسته می‌گویم «ذوق‌مرگ شده‌گان»! همان‌هایی که اشک حلقه زد توی چشمشان کأنه از این پس همه چیز آرام است و... (همین تخیلات فانتزی!)

نه! اشتباه نکنید! این یک توهین نیست! نداشتن حافظه‌ی تاریخی و تحلیل سطحی و فست‌فودی باالضروره می‌دهد همین تخیلات را!

بگذارید واضح بگویم! چه اتفاق خوش‌حال کننده‌ای افتاده؟! تحریم برداشته شده؟! خب نه! قرار است برداشته شود؟! باز هم نه! همان بخش اندکی که وعده‌اش رسیده از آدم‌های خوش‌قول بوده؟! البته که نه! گیرم که به وعده عمل شود، مشکل کشور ما با آزاد شدن 8 میلیارد از 100 میلیاردش حل می‌شود؟! باز هم نه! اصلن مشکل عمده‌ی ما همین تحریم‌ها و بلوکه‌هاست؟!...

شاید هم خوش‌حال از به رسمیت شناخته شدن حق غنی سازی اورانیوم باشند. البته این موضوع به تنهایی اتفاق میمونی‌ست. اما پرسش این‌جاست: تا این حد؟! قبول که بار حقوقی قضیه می‌تواند در مجامع فراملی برای حقوق‌مان مفید باشد. اما مگر طرف حساب معرف حضورتان نیست؟! همان که محموله‌ی طلایمان را قبل از جریان هسته‌ای بلوکه کرد! همان که تنها کشوری‌ست که خودش بمب تراکنده از نوع اتم! حالا هم کلاهک‌سازی‌اش پابرجاست و در عین حال و با حفظ سمت دغدغه‌ی حقوق بشر هم دارد! کدام بار حقوقی و عقلی مانع شد؟! اصلن فرض کنیم همین فردا دبه کنند (که کردند!) می‌شود راضی‌شان کرد؟! حاشا و کلا!

دسته‌ی دوم:

«مخالفان فضایی» که مخالف‌اند و توی فضا! این دسته‌ی محترم از اساس مذاکره‌ای را قبول دارند که 100 درصد باشد. تفکری که در حقیقت می‌دهد بیانیه‌خوانی را!

به عبارتی صدر و ذیل سخن‌شان جور در نمی‌آید. از طرفی مذاکره یعنی «بده و بستان» پس نمی‌تواند یک طرفه باشد. این تفکر که غنی‌سازی و معامله و... همه حق ما هستند و نباید در موردش کوتاه آمد قابل قبول است اما با مذاکره جور در نمی‌آید. این دوستان به‌تر است روی گزینه‌ی تحریم مذاکره تمرکز کنند و به سمت اعلام مواضع در تریبون‌های جهانی مایل شوند.

دسته‌ی سوم:

این دسته «موافقان و منتقدان» است. کسانی که اصل و کبرای کلی را پذیرفته‌اند و داد و ستد را به رسمیت می‌شناسند. نه از دیدن امتیاز گرفته شده ذوق‌مرگ شده‌اند و نه از امتیاز دادن به سکته می‌افتند! اما در مقام صغرای جزیی به دو دسته‌ی «موافق» و «منتقد» تقسیم می‌شوند. تفاوت این دو گروه هم در سنجش بهای «بده» و «بستان» است. این‌که آن‌چه در معامله دادیم بیش‌تر بوده یا آن‌چه گرفتیم، نتیجه می‌دهد سود یا ضرر را.

اما حق این است که دسته‌ی سوم اعم از موافق و منتقد قول «اقوی» را دارند ولی این‌که کدام‌شان اقرب است قضاوتی‌ست که تاریخ خواهد داشت...

خاتمه:

یاد این دیالوگ «فارست گامپ» افتادم با بازی «تام هنکس» که می‌گفت:

«مامانم همیشه میگه: زندگی مثل یه جعبه شکلات می‌مونه. هیچ‌وقت نمی‌تونی بفهمی چه طعمی نصیبت میشه...»

مرگ بر قطع‌نامه‌های بستن فرات

عاشورا تکرار نخواهد شد. که گفت و گو با تمدن پسران مرجانه جز که تیغ شُریح‌ها را به حنجر اسماعیل برساند و ذبح عظیم را تفسیر کند ثمری ندارد.

سه پرده با ضمیرهایی که مرجع خود را پیدا می‌کند

پرده‌ی یکُم:

«البینه علی المدعی و الیمین علی من انکر» = در این صورت اگر مدعی بتواند بینه اقامه نماید و به این وسیله ادعای خودش را برای حاکم ثابت کند فهو المطلوب اگر قادر نبود باید منکر سوگند شرعی در نزد قاضی یاد نماید.¹

پرده‌ی دوم:

بدون دلیل، گمان بد بردن به مؤمن و جاری ساختن آثار آن بر او، حرام‌ و بلکه از گناهان کبیره به شمار آمده است.²

پرده‌ی سوم:

پیامبر خدا صلى الله علیه و آله می‌فرماید: «من بهت مؤمنا أو مؤمنة أو قال فیه ما لیس فیه أقامه الله تعالى یوم القیامة على تل من نار حتى یخرج مما قاله فیه - هر کس به مرد یا زن مؤمن بهتان زند یا درباره او چیزى بگوید که از آن مبراست خداوند در روز رستاخیز وى را بر تلى از آتش نگه دارد تا از حرف خود درباره او برگردد. امام على علیه السلام می‌فرماید:«لا قحة کالبهت - هیچ بى شرمى و وقاحتى چون بهتان زدن نیست»، و نیز می فرماید: «البهتان على البری ء أعظم من السماء - بهتان زدن به آدم بیگناه بزرگتر از آسمان است.»³

+++

1. مؤسسه‌ی خانه‌ی حقوق آریا: http://www.aria-law.com/Data-View.aspx?lang=fa&id=1077

2. ویکی فقه(نقل از وسائل الشیعه و رسائل شهید ثانی):  http://www.wikifeqh.ir/%D8%AA%D9%87%D9%85%D8%AA

3. کتاب‌خانه‌ی طهور: http://www.tahoorkotob.com/page.php?pid=7649

سلام؛ آقای رییس جمهور

ساعت 2 بامداد، شنبه 25 خرداد 1392:

تازه صندوق را فک پلمپ کرده‌ایم. هنوز در شور و حال استقبال شگفت‌انگیز مردمیم. در سرآزیر شدن تعرفه‌ها نام «حسن روحانی» خودنمایی می‌کند. اکثر نامزها نماینده‌ی سر صندوق نداشتند. همان نماینده‌ی آقای رضایی هم قبل از شمارش رفته بود. بین دوستان سر صندوق تا جایی که می‌دیدم و می‌شناختم و بحث می‌کردیم هیچ‌کدام حامی آقای روحانی نبود. دسته بندی کردیم و شمردیم. دقیق. حتا یک رأی شبهه‌ناک هم نبود. وقتی هیچ نگاه منتقدی جز نگاه پروردگار نبود اعلام کردیم آقای حسن روحانی «894» رأی... فرقی نداشت. حتا آن 11 رأی پاک آقای «سید محمد غرضی». ما عهد بر شرف و تقوا و ایمان داشتیم. برای حفظ یک یک رأی‌های شما...

+++

1. از رییس جمهور قانونی‌ام جناب حجت الاسلام دکتر حسن روحانی حمایت خواهم کرد، با تأیید و نقد منصفانه...

2. بر جمهوری اسلامی ایران و مردم شریف‌ش مبارک باشد... به خصوص آن 18 میلیون و 613 و 329 نفری که نام رییس جمهور را در تعرفه‌های‌شان نوشتند.

3. به لطف خدا تا این‌جا شاهد جنبه و اخلاق رأی‌نیاورندگان و حامیان‌شان بوده‌ایم. هم‌چنین از سوی رییس جمهور منتخب... ان شاء الله ادامه داشته باشد.

4. این سوآل را دوستان سبز از وجدان خود بپرسند: چرا نظامی که 11 میلیون رأی را جا به جا کرد، چند صد هزار رأی این انتخابات را تغییر نداد؟!

5. پیام این انتخابات: مردم ایران به دنبال اعتدال و میانه‌روی‌اند...

6. آقای روحانی هنگام ثبت‌نام انتخابات: «سلامم را تو پاسخ گوی و در بگشای...»

7. بهترین زمان برای محاکمه‌ی دانه‌درشت‌های فتنه‌ی 88 همین حوالی است...

پنج‌شنبه‌ی قبل از انتخابات تا شنبه‌ی بعد از انتخابات

آن‌هایی را که به استدلال رأی نیاوردن، کسی را کنار می‌زنند نمی‌فهمم! از آن‌ها عجیب‌تر برای من کسانی‌اند که فقط به خاطر احتمال زیاد رأی آوردن به کسی رأی می‌دهند.

اما دقت کردن در این خصوصیت که تا حدودی همه‌گیر هم هست نشان از یک خصلت جامع بین بیش‌تر ماست. یعنی «عدم تحمل شکست». ما دوست نداریم توی تیم بازنده باشیم. حتا اگر بدانیم بازنده به‌تر است. به قول دوستی رأی دادن‌مان شبیه شرط بستن در اسب‌دوانی‌هاست. نه به معنای حمایت بل‌که به معنای برد در سایه‌ی هم‌راهی با برنده است.

اگر این بی جنبه‌گی ما نبود بازار نظرسنجی‌ها و نظرسازی‌ها این‌قدر دم انتخابات گرم نمی‌شد. این‌قدر حجم تخریب‌ها زیاد نبود. این‌قدر به قطب‌سازی‌ها اقبال نمی‌شد. دیگر کسی بعد از انتخاب نشدنش از طرف اکثریت جِرزنی نمی‌کرد و اقلیت را به کف خیابان نمی‌کشید. چون به‌تر بودن را با بیش‌تر بودن طاق نمی‌زد...

ما مردم بی‌جنبه‌ای هستیم...

+++

1. برای نخستین بار دلم می‌خواهد رأی‌م مخفی باشد!

2. بازنده اگر جنبه‌ی باخت داشته باشد بُرده. برنده هم اگر جنبه‌ی بُرد نداشته باشد باخته... این را از سر اعتقاد می‌گویم.

3. مواظب باشیم حماسه‌ی امسال‌مان را مثل 4 سال پیش از این، خودخواهی‌ها و حماقت‌های دیگران به به خاک و خون نکشد.

4. امسال اصرار داشتم سر صندوق باشم. اعتمادم به سلامت انتخابات را می‌خواهم عینی کنم. پیش‌نهاد عاقلانه به کسانی که مرددند این است که یک دوره ناظر صندوق بشوند...